Proteinler

Hücrelerin yapı taşlarını oluşturan proteinler aminoasitlerden oluşmaktadır. Vücudumuzda 22 çeşit aminoasit bulunmaktadır. 8 tanesi hariç diğerleri vücudumuzda sentezlenebilmektedir fakat 8 tane elzem aminoasiti dışarıdan almak zorundayız (löysin, valin, teronin, izolöysin, fenilalanin, tripofan, lizin, metionin). Vücudumuzda sentezlenemeyen 8 aminoasitin hepsini bulunduran yumurta üst düzey protein kaynağıdır.

Vücuda alınan proteinler aminoasitlere ayrılırlar, bu aminoasitlerin bir kısmı enzim ve kan proteinlerinin yapımında kullanılırlar. Aminoasitlerin kandaki düzeylerinin yükselmesi ile özellikle iskelet kaslarında dokularda protein sentezi uyarılmış olur.

Proteinlerin Görevleri:

• Büyüme ve Gelişme
• Doku onarımı ve yapımı
• Kan proteini olan hemoglabinin yapımı
• Vücut çalışmasında görev alan enzim ve hormonların yapımı
• Az da olsa enerji kaynağı olarak kullanılması

Kasların önemli bir yapısını proteinler oluşturur. Kasların %70′i su %15′i proteinlerden oluşur. Sedanter yapıdaki insanlarda protein gereksinimi kg başına 0.8-1 gr yeterlidir fakat sporcularda bu oran 1.5-2 gr olabilmektedir. Günlük enerji ihtiyacının %15-20′si proteinlerden sağlanmaktadır. Sporcuların ağır antrenman dönemlerinde beslenmenin yetersiz olması sonucu ekstra protein alımına ihtiyaçları olmaktadır. Ancak protein ihtiyacının tozlardan veya haplardan almak yerine besinlerden karşılanması çok daha sağlıklıdır.

Fazla protein kullanımı daha fazla kas gibi bir düşünceye kapılmak yanıltıcıdır. Kas kitlesinin gelişimi için gerekli protein oldukça azdır. İlk hazırlık döneminde günlük verilen 7-8 gram protein kas gelişimi için yeterli olabilmektedir. Sporcular protein alımlarında vücut kitleleri ve spor branşlarını dikkate almalıdırlar.

Fazla Protein Alımının Sonuçları:

1. Vücutta protein deposu yoktur bu üzden alınan proteinin fazlası yağ olarak depo edilir. Bunun sonucunda ise istenmeyen kilo artışı ve performans düşüklüğü ortaya çıkar
2. Hayvansal kaynaklı proteinlerin yapılarında katı yağ ve kolesterol bulunur. Bu tür yiyeceklerin fazla tüketimi ileri yaşta kalp ve damar hastalıklarına yol açabilir.
3. Proteinlerin parçalanması sonucu oluşan artık maddelerin atımı idrar yolu ile olur bu da su kaybına yol açar.
4. Fazla protein tüketimi vücutta kalsiyum atımını hızlandırmaktadır.

Proteinin Eksik Alımının Sonuçları:

Yetersiz protein alımı sonucu vücut kendi hücrelerinden kullanmaya başlar. Böyle olduğunda vücut kütlesi azalmaya başlar, vücudun direnci azalmaya başlar, kansızlık oluşur.

Sporcularda Protein Seçimi %50 hayvansal(et, balık, süt, yumurta, peynir vb.), %50 bitkisel(kuru baklagiller, tahıllar ve sebzeler) olmalıdır.