Enerji

Enerji Gereksinimi:

Vücut organlarımızın çalışabilmesi ve günlük yaşantımızı devam ettirebilmemiz için yani hayatta kalabilmemiz için enerjiye ihtiyacımız vardır. Enerji besin öğelerinden oluşur ve birimi kaloridir. Her besin öğesi farklı enerjilere sahiptir. Alınan yiyeceklerden enerji oluşumu ve harcaması “metabolizma” olarak adlandırılır. Gün boyunca yaptığımız bütün işlerde istirahat, uyku halinde bile enerji harcarız.

Enerji gereksinimi yaş, cinsiyet, vücut bileşimi, iklim, yaşam biçimi, metabolizma vb. Etmenlere bağlı olarak kişiden kişiye değişiklik gösterir.

Sedanter insanların günlük enerji gereksinimleri 2000-2500 kaloridir. Gün boyunca yapılan çalışmalar enerji gereksiniminin artmasına neden olur. Sporcularda ise yaptığı branşa göre enerji ihtiyacı 2-3 misli olabilir(6000-7000 kalori).

Enerji Oluşumu:

Vücudumudaki hücrelerin besin öğelerini enerjiye dönüştürebilmeleri için oksijene ihtiyaç vardır. Enerji besin öğlerinin hücrelerdeki oksidasyonu ile oluşur. Enerji kaynakları karbonhidrat(glikoz), protein(aminoasit) ve yağlar(yağ asitleri)dır.

Besin öğelerinin parçalanması sonucu oluşan ATP(Adenozin tri fosfat) kas kasılmaları için gerekli enerjiyi sağlar.

Besin öğeleri + O₂ + İnorganik Fosfat → ATP

ATP → ADP + P + Enerji

ATP nin yenilenmesi 3 yolla gerçekleşir.

-A Laktik Anaerobik(anaerobik ATP+CP)(oksijensiz)

-Laktik Anaerobik(oksijensiz)

-Aerobik(oksijenli)

1 A Laktik Anaerobik(ATP+CP) Sistem: ATP kısa süreli bir kaç saniyelik egzersizlerde kullanılır. Buna ilave olarak CP ATP oluşumu için fosfat iyonlarını sağlar. ATP+CP birlikte 8-10 sn.lik egzersizlerde kullanılabilir.

2 Laktik Anaerobik Sistem: 2 dakikadan az süren sprint, yüzme, yüksek atlama, uzun atlama vb. egzersizlerde kullanılan sistemdir. Glikozun oksijensiz ortamda pürivata dönüşmesi ile ATP nin yanı sıra laktik asit oluşur. Kanda ve kaslarda biriken laktik asit vücutta yorgunluğa sebep olur ve sporcu aktiviteyi uzun süre devam ettiremez.

3 Aerobik Sistem: Egzersiz sırasında enerji harcanır ve oksijen kullanımı artar. Oksijen kullanılarak enerji oluşturulan sisteme aerobik sistem denir. 2 dakikanın üzerinde olan spor aktivitelerinde kullanılan sistemdir. Kullanılan besin öğeleri karbonhidratlar, yağlar ve proteinlerdir. İlk önce karbonhidratlar kullanılır sonra yağlar ve en son gerektiği takdirde proteinler kullanılır.